Jedną z form prowadzenia działalności gospodarczej zdobywającej w ostatnim czasie popularność jest spółka komandytowa. Cechą charakterystyczną takiej spółki jest występowanie dwóch rodzajów wspólników, którzy różnią się zakresem odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Są to komandytariusze i komplementariusze. Komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Z kolei odpowiedzialność komandytariuszy jest ograniczona do wysokości wniesionej do spółki tzw. sumy komandytowej.
Jak jednak wygląda reprezentacja w takiej spółce?
Nasuwa się pytanie, czy w tej kwestii również nastąpi zróżnicowanie uprawnień miedzy kontrahentami? Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych do reprezentowania spółki uprawnieni są komplementariusze. Możliwe jest wyłączenie prawa do reprezentowania spółki z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu. Taka sytuacja będzie jednak mogła wystąpić tylko w przypadku istnienia co najmniej dwóch komplementariuszy w spółce. W praktyce często komplementariuszami są m. in. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W takim przypadku do reprezentowania spółki komandytowej uprawnieni są członkowie zarządu komplementariusza.
Reprezentacja spółki przez komandytariusza
Kodeks Spółek Handlowych reguluje również kwestię reprezentacji spółki przez komandytariusza. Zgodnie z art. 118 § 1 komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Pełnomocnictwo może być udzielone zarówno w formie prokury, pełnomocnictwa ogólnego lub szczególnego. Teoretycznie pełnomocnictwo może również być udzielone w umowie spółki komandytowej. Rozwiązanie to ma jednak ograniczone zastosowanie ze względu na fakt, iż spółka komandytowa powstaje dopiero w momencie rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądownictwa. Z tego powodu nie jest możliwe udzielenie pełnomocnictwa w momencie podpisywania umowy spółki ze względu na fakt braku istnienia spółki. Możliwe będzie to dopiero w aneksie do umowy zawartym po rejestracji spółki w KRS. Ze względu jednak na koszty związane z wymogiem formy aktu notarialnego dla umowy spółki komandytowej takie rozwiązanie nie wydaje się celowe. Znacznie bardziej dogodne jest udzielenie pełnomocnictwa za pomocą zwykłej formy pisemnej poza umową spółki.
Prawa i obowiązki…
Ograniczenie reprezentacji komandytariuszy związane jest z ideą spółki komandytowej. Zgodnie, z którą jest on przede wszystkim dostarczycielem kapitału, a komplementariusz realizatorem przedsięwzięcia. W celu ochrony komandytariusza przed niekorzystnymi działaniami ze strony kontrahenta KSH przyznaje mu kilka instrumentów kontrolnych. Komandytariusz ma przede wszystkim prawo żądania odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz do przeglądania ksiąg i dokumentów celem sprawdzenia ich rzetelności. Ochronę komandytariusza zapewnia również wymóg uzyskania jego zgody przez komplementariusza w sprawach przekraczających zwykły zakres czynności.